Το πρώτο παιδί

Το πρώτο παιδί

Το πρώτο παιδί ... το πρωτότοκο. Η άμεση και πρώτη συνέχεια των γονιών. Η προσδοκία για κάτι λαμπρό. Ο καρπός του έρωτα δύο ανθρώπων που καμιά φορά είναι «παιδιά» και οι ίδιοι. Έρχονται αντιμέτωποι με κάτι που ίσως δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν, ή ίσως να το περίμεναν καιρό. Έρχεται λοιπόν αυτό το πρώτο παιδί και γεμίζουν χαρά, υποχρεώσεις και ευθύνες απέναντι σε κάτι καινούριο  και διαφορετικό. Σε αυτό λοιπόν, στο πρωτότοκο, οι γονείς εφαρμόζουν μια σειρά «πειραμάτων». Δοκιμάζουν τα όρια τους, τις αντοχές τους, την αυστηρότητα, κάνουν λάθη που ενδεχομένως να μην παραδεχτούν ποτέ. Το πρωτότοκο παιδί έχει μάθει να προσπαθεί μόνο του, να παίζει μόνο του, να κοιμάται μόνο του, να ζει μόνο του σε ένα σπίτι με τους «μεγάλους».  Έτσι μεγαλώνει σε ένα προστατευμένο περιβάλλον, σαν να είναι έκθεμα σε μουσείο, σαν πολύτιμη πορσελάνη που φοβούνται μην πέσει και σπάσει. Γιατί είναι το πρώτο. Αυτό στηρίζει στις μικρές του πλάτες  όλα τα όνειρα, τις ευχές και τις προσδοκίες που έχουν γι’ αυτό οι συγγενείς και η οικογένειά του. Έχει μάθει να μιλάει λίγο, να μην εκφράζεται- ντροπή είσαι μεγάλος/μεγάλη πια, μην κάνεις σαν μωρό. Δεν έχει -θαρρεί κανείς- δικαίωμα να λυγίσει, να κλάψει, να στεναχωρηθεί, είναι αρκετά μεγάλο και δυνατό για τέτοιες συμπεριφορές. Έχει αποκτήσει όλο τον αυτοέλεγχο που πρέπει για να αποδείξει πως είναι αντάξιο των προσδοκιών.

          Ξαφνικά συμβαίνει κάτι και το πρώτο παιδί χάνει την όποια δύναμη έχει, παύει να είναι το αποκλειστικό θέμα στις συζητήσεις, παύει να δέχεται όλη την αγάπη και την προσοχή. Πλέον όλα αυτά μοιράζονται. Η μαμά φέρνει στον κόσμο το μικρό αδερφάκι. Ένα νέο παιδί, που πιθανόν να έχει τελείως διαφορετική διαπαιδαγώγηση και αντιμετώπιση από το πρώτο. Οι γονείς πλέον ξέρουν  πως να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση, δεν φοβούνται τόσο πολύ, ξέρουν τα λάθη τους και φροντίζουν να μην τα επαναλάβουν εις βάρος του νέου μέλους της οικογένειας. Πλέον το πρωτότοκο παύει να είναι παιδί. Είναι ο Μεγάλος Αδερφός. Ο μεγάλος αδερφός που θα πρέπει να φροντίζει, να αγαπάει, να προσέχει, να προστατεύει τον μικρό, να μην τον μαλώνει, ακόμα και αν το κάνουν οι γονείς. Έτσι λοιπόν, παρόλο που το μεγάλο παιδί είναι σχεδόν υποχρεωμένο να έχει τις ίδιες αντιλήψεις με τους γονείς και τις ίδιες αξίες και ιδανικά, να είναι μια μικρογραφία των γονιών του, παράλληλα δεν μπορεί να τιμωρεί, να μαλώνει τον μικρό. Ο μεγάλος αδερφός δεν θα πρέπει να πηγαίνει κόντρα στον μικρό- ακριβώς επειδή είναι μικρός- θα πρέπει να συγχωρεί,χωρίς απαραίτητα να συγχωρείται ο ίδιος, να υποχωρεί, να έχει υπομονή, να μοιράζεται, να δίνει το παράδειγμα προς μίμηση. Το σημαντικότερο, κάθε φορά που τίθεται θέμα σύγκρισης, του τύπου «Δες τον μεγάλο σου αδερφό, εκείνος ποτέ δεν θα ..... », το πρώτο παιδί βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Αναπόφευκτα λοιπόν δημιουργείται κάποιο είδος ζήλιας από την πλευρά του μικρού. Έτσι, αντί αυτή η φράση να δημιουργεί κίνητρο για βελτίωση της συμπεριφοράς του μικρού, μάλλον έχει αντίθετα αποτελέσματα. 

Το μόνο λοιπόν που απομένει στο πρώτο παιδί, είναι να συμβουλεύει και να αγαπάει το μικρό με όλη του την καρδιά, ελπίζοντας πως όταν θα φτιάξει τη δική του οικογένεια, τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. 

Μαρία Σφακιανάκη