Είδη προτάσεων ανάλογα με τη σημασία τους και τα συστατικά τους.

Eίδη προτάσεων, ανάλογα με τη σημασία τους και σημεία στίξης

Oι προτάσεις που χρησιμοποιούμε συνήθως για να δώσουμε μια πληροφορία λέγονται αποφαντικές,
π.χ. Το μάθημα αρχίζει στις 8:00. Σε αυτές τις προτάσεις, όταν γράφουμε, βάζουμε τελεία.

◗ Oι προτάσεις που χρησιμοποιούμε συνήθως για να ζητήσουμε μια πληροφορία λέγονται ερωτηματικές, π.χ.Τι ώρα αρχίζει το μάθημα; 

Σε αυτές τις προτάσεις, όταν γράφουμε, βάζουμε ερωτηματικό.

◗ Oι  προτάσεις που χρησιμοποιούμε συνήθως για να ζητήσουμε από κάποιον να κάνει κάτι ή να τον παρακαλέσουμε για κάτι λέγονται προστακτικές, π.χ. Μπείτε στην τάξη. Σε αυτές τις προτάσεις, όταν γράφουμε, βάζουμε τελεία ή θαυμαστικό.

◗ Oι προτάσεις που εκφράζουν ένα έντονο συναίσθημα λέγονται επιφωνηματικές, π.χ. Τι ωραία μέρα!
Σε αυτές τις προτάσεις, όταν γράφουμε, βάζουμε θαυμαστικό.

◗ Oι  προτάσεις που δεν έχουν άρνηση λέγονται καταφατικές.

           Oι προτάσεις που περιέχουν άρνηση [δε (ν), μη (ν)] λέγονται αρνητικές.

 Eίδη προτάσεων ανάλογα με τα συστατικά τους

Mια πρόταση, η οποία έχει ολοκληρωμένο νόημα, μας δίνει απάντηση στις ερωτήσεις «ποιος» και «τι» και από την οποία δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε τίποτα, λέγεται απλή πρόταση

 π.χ. Η Κατερίνα έφαγε παγωτό.

 H πρόταση από την οποία λείπουν στοιχεία / λέξεις λέγεται ελλειπτική, π.χ. Σήμερα Μαθηματικά, αύριο Χημεία και τέρμα.

 H πρόταση που εκτός από τα βασικά έχει κι επιπλέον στοιχεία λέγεται επαυξημένη, π.χ. Ο χαρούμενος πατέρας αγκάλιασε το μικρό παιδί του.

Ασκήσεις

Βρες αν οι παρακάτω προτάσεις είναι απλές, ελλειπτικές ή επαυξημένες

1.      Η Μαρία έφυγε.

2.      Η δασκάλα μπήκε στην τάξη.

3.      Ήρθε ο Γιάννης.

4.      Η γυμναστική είναι το αγαπημένο μου μάθημα.

5.      Τα μαθήματα είναι εύκολα.

6.      Πεινάω!

7.      Μου μίλησε.

8.      Η αυλή του σχολείου είναι μεγάλη.

9.      Είναι καλός άνθρωπος.

Βρες αν οι παρακάτω προτάσεις είναι αποφαντικές, ερωτηματικές, προστακτικές, επιφωνηματικές

1.      Τι ωραίο φόρεμα!

2.      Πώς σε λένε;

3.      Πού είναι η Ιωάννα;

4.      Φέρε μου το τετράδιο.

5.      Η ομάδα μου κέρδισε σήμερα.

6.      Φύγε γρήγορα.

7.      Σε πόση ώρα θα φύγεις;

8.      Μην κάνεις φασαρία.

9.      Σήμερα δεν έχουμε μάθημα.